Problem bezrobocia dotyka znaczną część naszego społeczeństwa. Dlatego sporo Polaków wyjeżdża za granicę, najczęściej w celach zarobkowych. Zjawisko to niejednokrotnie wiąże się z różnego rodzaju skutkami prawnymi, często dotyczącymi osobistego i rodzinnego stanu cywilnego.
Przebywając w innym kraju, Polacy nie tylko pracują, ale również prowadzą swoje życie osobiste. W związku z tym, zawierają małżeństwa, rodzą się dzieci i co przykre również umierają. Te skutki prawne mają wpływ na ich życie osobiste nie tylko za granicą, ale w większości przypadków również w ich kraju ojczystym.
Zatem większość Polaków prędzej czy później pojawia się we właściwym dla siebie Urzędzie Stanu Cywilnego w celu umiejscowienia tzw. transkrypcji aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą.
Transkrypcja, czyli umiejscowienie polega na wpisaniu do ksiąg stanu cywilnego treści zagranicznego odpisu aktu stanu cywilnego. Czynność ta poprzedzona jest odpowiednim postępowaniem administracyjnym. Transkrypcji aktu stanu cywilnego można dokonać bez względu na to, czy osoba której akt dotyczy, jest obywatelem polskim czy cudzoziemcem, oraz czy osoba ta mieszka, mieszkała lub nigdy nie mieszkała w Polsce. Można jej dokonać bez względu na datę zdarzenia i sporządzenia aktu, czyli można dokonać transkrypcji aktu urodzenia lub małżeństwa osoby zmarłej. Osoby składające wniosek o wpisanie treści dokumentu stanu cywilnego winny dołączyć do wniosku, oprócz samego aktu, również jego urzędowe tłumaczenie (akt wydany na druku wielojęzycznym nie wymaga tłumaczenia). Tłumaczenie dokonane przez tłumacza za granicą należy poświadczyć przez polskie przedstawicielstwo konsularne w tymże kraju. Jeśli tłumaczenia dokonuje tłumacz przysięgły w Polsce, poświadczenie tłumaczenia nie jest wymagane.
Dokument przedstawiony do transkrypcji, musi być traktowany w państwie wystawienia jak dokument stanu cywilnego, wydany przez miejscowy urząd stanu cywilnego oraz stanowić akt stanu cywilnego. Nie można transkrybować aktu zagranicznego, który wywołuje wątpliwości, co do jego autentyczności, zawiera poprawki, skrobania, jest zniszczony, nieczytelny. Nie jest dopuszczalna transkrypcja aktu sporządzonego za granicą, jeśli akt ten znajduje się w księdze USC m.st. Warszawy, w archiwum tzw. zabużański.
TRANSKRYPCJA ZAGRANICZNEGO AKTU POLEGA NA PRZEPISANIU JEGO TREŚCI, UWZGLĘDNIAJĄC DANE, KTÓRE PRZEWIDUJE PRAWO POLSKIE, PRZEZ CO AKT MOŻE MIEĆ ZMNIEJSZONĄ MOC DOWODOWĄ
UWAGA: Często klienci Urzędu Stanu Cywilnego bywają wręcz oburzeni faktem, że po dokonaniu transkrypcji, dane w polskim akcie stanu cywilnego nie są w ich mniemaniu zgodne ze stanem faktycznym. W tym miejscu należy nadmienić, że transkrypcja to nic innego jak wierne przepisanie danych zawartych w zagranicznym akcie stanu cywilnego do polskiej księgi stanu cywilnego. Możliwe jest jedynie późniejsze sprostowanie bądź uzupełnienie transkrybowanego aktu, jednak postępowanie dowodowe w tym przypadku jest również nie uniknione.
Apeluję zatem, do osób, które w przyszłości planują dłuższy pobyt za granicą, aby w przypadku kiedy dojdzie tam do sporządzania aktu stanu cywilnego, dotyczącego ich osoby, aby w miarę możliwości zwracały uwagę na to, jakie dane wpisuje się do tego dokumentu. Często zdarza się, że treść zagranicznego aktu uzależniona jest osoby, której akt dotyczy. Dlatego warto zwracać uwagę jakie wpisywane jest np. miejsce zdarzenia czyli przykładowo urodzenia, gdyż później transkrypcji nie będzie się dokonywało na podstawie domysłu, tylko faktu zarejestrowanego w zagranicznym dokumencie. Zdarza się, że nazwiska rodziców, wpisane do zagranicznego aktu urodzenia ich dziecka, są zupełnie inne niż wynika to z ich polskich dokumentów. W naszym prawie jest to niedopuszczalne. Dlatego nie dziwmy się, że przy załatwianiu w/w spraw, możemy się spotkać z dość poważnymi problemami. Faktem jest, że każde państwo rządzi się własnym prawem, uregulowanym w odpowiednich przepisach prawnych. Zatem, sprawa załatwiana w Polsce, podlega prawu polskiemu.
Szanowni Państwo, macie wielki wpływ na to, jak kształtuje się Wasze życie. Dzięki sobie często możecie uniknąć komplikacji, które wynikają z Waszych dokumentów. Dlatego zwracanie uwagi na to, co wpisuje się do dokumentu, tworzącego nowy skutek prawny, mający wpływ na Waszą osobę, jest niezmiernie ważne.
J. Twardysko
